اثر مکمل لیزوفسفولیپیدها (LPLs) در جیرههای حاوی منابع مختلف چربی بر انرژی قابل متابولیسم، پارامترهای خونی، مورفولوژی روده کوچک، فلور میکروبی سکوم و عملکرد جوجه‌های‌گوشتی
سه آزمایش در این پروژه انجام شد. آزمایش اول در یک طرح کاملاً تصادفی با روش فاکتوریل جهت تعیین اثر مکمل لیزوفسفولیپید بر انرژی قابل متابولیسم سه منبع چربی (روغن سویا، پیه گاوی و مخلوط 50 :50 آنها) و چهار سطح جایگزینی هر یک از منابع چربی (صفر، 3، 6 و 9 درصد) و دو سطح مکمل لیزوفسفولیپید (صفر و 0.25 گرم در کیلوگرم) در جیره پایه (ذرت – کنجاله سویا) با 24 جیره انجام شد. هر جیره به شش تکرار دارای دو قطعه جوجه خروس گوشتی در قفسهای متابولیکی در دوره سنی 15 تا 21 روزگی تغذیه و دادههای مصرف خوراک و فضولات جوجههای هر قفس در 18 تا 21 روزگی اندازهگیری و آنالیز شدند. آزمایش دوم در یک طرح کاملاً تصادفی با روش فاکتوریل جهت ارزیابی اثر مکمل لیزوفسفولیپید (صفر و 25/0 گرم در کیلوگرم) در جیرههای ذرت – کنجاله سویا حاوی سه منبع چربی (روغن سویا، پیهگاوی و مخلوط 50 :50 آنها) و هریک در دو سطح (1.5و 3 درصد) با 12 جیره آغازین ایزوکالریک و ایزونیتروژنوس انجام شد. هر جیره به شش تکرار دارای 10 قطعه جوجهگوشتی در دوره 1 تا 14 روزگی تغذیه و صفات عملکردی در دوره آغازین و ریخت شناسی ژژنوم، ترکیب لیپیدهای سرم خون، جمعیت میکروبی سکوم و قطعات لاشه و اندامهای گوارشی یک جوجه از هر تکرار در پایان 14 روزگی اندازهگیری شد. آزمایش سوم مشابه آزمایش دوم طراحی اما با 12 جیره رشد و در دوره 15 تا 28 روزگی جوجههای گوشتی انجام شد، که در دوره سنی 1 تا 10 و 11 تا 14 روزگی به ترتیب با یک جیره استاندارد آغازین و یک جیره استاندارد دوره رشد تغذیه شده بودند. اثرات متقابل مکمل لیزوفسفولیپید با منبع و سطح جایگزینی چربی بر انرژی قابل متابولیسم ظاهری، قابلیت هضم ماده خشک و چربیخام جیره تأثیر معنیداری نداشت، در حالی که اثر متقابل منبع و سطح جایگزینی چربی بر محتوای انرژی قابل متابولیسم ظاهری جیره معنیدار بود (0.05>P). اثرات متقابل دوجانبه و سهجانبه لیزوفسفولیپید، منبع و سطح چربی بر انرژی قابل متابولیسم ظاهری چربی و قابلیت هضم مواد مغذی جیره معنیدار نبودند. محتوای انرژی قابل متابولیسم روغن سویا، پیهگاوی و مخلوط آنها به ترتیب 8367، 6134 و 6547 کیلوکالری در کیلوگرم برآورد شد. مکمل لیزوفسفولیپید باعث بهبود انرژی قابل متابولیسم منابع مختلف چربی به مقدار 596.4 کیلوکالری در کیلوگرم چربی شد. در آزمایش دوم اثرات متقابل مكمل ليزوفسفوليپيد، منبع چربي و سطح چربي جيره بر عملکرد جوجهها در دوره 1 تا 14 روزگی معنيدار نبود و فقط اثر متقابل مكمل ليزوفسفوليپيد و سطح چربي بر مصرف خوراك جوجههای گوشتی معنيدار بود. در بين اثرات اصلي تنها سطح چربي جيره بر ميانگين وزن بدن و افزايش وزن بدن معنيدار بود و سطح 3 درصد در قياس با 1.5درصد باعث بهبود وزن بدن و افزايش وزن روزانه شد. اثرات متقابل مكمل ليزوفسفوليپيد، نوع منبع چربي و سطح چربي جيره بر ارتفاع پرز، عرض پرز، قطر لایه پوششی، عمق کریپت و نسبت ارتفاع به عمق كريپت ژژنوم معنيدار نبود. در بین اثرات دو جانبه، اثر متقابل مكمل ليزوفسفوليپيد و سطح چربي جيره بر عرض پرز معنيدار بود. اثر سطح چربي جيره بر ارتفاع پرز معنيدار بود و سطح 3 درصد سبب افزايش آن شد. اثرات متقابل مكمل ليزوفسفوليپيد، منبع و سطح چربي جيره بر میزان تریگلسیرید، کلسترول، HDL و LDL سرم خون جوجههای گوشتی معنیدار نبود. اثر متقابل مكمل ليزوفسفوليپيد و سطح چربي بر ميزان تریگليسيريد سرم و اثر مكمل ليزوفسفوليپيد و منبع چربي جيره بر ميزان LDL سرم جوجههای گوشتي معنيدار بودند. اثر مکمل لیزوفسفوپیپید بر میزان تریگلیسرید و همچنین منبع چربی جیره بر میزان کلسترول و HDL سرم معنیدار بود. اثرات متقابل مکمل لیزوفسفولیپید، منابع و سطوح مختلف چربی بر جمعیت لاکتوباسیلوس و اشریشیاکلی سکوم تأثیر معنیداری نداشتند. مکمل لیزوفسفولیپید بر جمعیت لاکتوباسیلوس و سطح چربی جیره بر جمعیت اشریشیاکلی تأثیر معنیدار داشتند. اثرات متقابل مكمل ليزوفسفوليپيد، منبع و سطح چربی جیره بر وزن قطعات لاشه، وزن بخشهای مختلف روده کوچک و اندامهای ضمیمه دستگاه گوارش معنیدار نبود و فقط وزن پانکراس تحت تأثیر قرار گرفت. در آزمایش سوم اثرات متقابل مكمل ليزوفسفوليپيد، منبع چربي و سطح چربي جیره بر عملکرد جوجهها در دوره 15 تا 28 روزگی معنيدار نبود. اثرات متقابل مكمل ليزوفسفوليپيد، منبع چربي و سطح چربي جیره بر ارتفاع پرز، عرض پرز، قطر لایه پوششی، عمق کریپت و نسبت ارتفاع به عمق كريپت ژژنوم معنيدار نبود. مکمل ليزوفسفوليپيد بر عمق کریپت، منبع چربی و سطح چربی جیره بر عرض پرز دارای اثرات معنیداری بودند. اثرات متقابل مكمل ليزوفسفوليپيد، منبع و سطح چربی جیره بر ترکیب لیپیدهای سرم خون جوجههای گوشتی معنیدار نبود. اثر متقابل منبع و سطح چربی جیره بر میزان LDLسرم معنیدار بود. اثرات متقابل مكمل ليزوفسفوليپيد، منبع و سطح چربي جیره بر جمعیت لاکتوباسیلوسها معنیدار بود. اثرات متقابل مكمل ليزوفسفوليپيد، منبع و سطح چربی جیره بر وزن قطعات لاشه معنیدار نبود. اما اثرات متقابل مكمل ليزوفسفوليپيد و منبع چربی، مكمل ليزوفسفوليپيد و سطح چربی جیره بر وزن لاشه معنیدار بود. اثرات متقابل مكمل ليزوفسفوليپيد و منبع چربی بر وزن سنگدان، پیشمعده و چربی محوطه شکمی معنیدار بود. همچنین استفاده از منابع چربی مختلف اثر معنیداری بر وزن سنگدان، پیشمعده و پانکراس داشت. اثرات متقابل مكمل ليزوفسفوليپيد، منبع و سطح چربي جیره بر وزن ژژنوم معنیدار بود. اثر متقابل منبع و سطح چربی بر وزن ایلئوم و طول دوازدهه معنیدار بود. بررسی نتایج این پژوهش نشان داد که مکمل لیزوفسفولیپید باعث بهبود انرژی قابل متابولیسم منابع چربی مورد استفاده شد، ولی بر عملکرد جوجههای گوشتی در دوره آغازین و رشد تأثیر نداشت.